in samenwerking met Dilara Bozkurt, Esther Peirelinck & Bram Ricou
onder begeleiding van Bart Hollanders & Maximiliaan Royakkers
De masterproef betreft een onderzoek rond de voormalige bibliotheek van Mechelen gelegen in de Moensstraat alsook de huidige bibliotheek van Mechelen, het Predikherenklooster.
Beide gebouwen zijn twee unieke delen van de stad Mechelen met een rijke voorgeschiedenis. De voormalige bibliotheek kent een geschiedenis waarin uitbreiding centraal staat. Steeds nieuwe aanbouwen, met telkens nieuwe gezichten. Het Predikheren kent een bewogen levenstraject inclusief jarenlange verwaarlozing om uiteindelijk een nieuw leven te krijgen als bibliotheek.
Maar waar het Predikheren een nieuw leven krijgt, wordt de vroegere bibliotheek letterlijk met de grond gelijk gemaakt…
We hopen een ‘what if’ project in beeld te brengen. Met een grondige analyse en een hypothetisch perspectief willen we tonen dat het afbreken van een gebouw niet altijd de beste optie is. Maar dat er ook voor gebouwen, die niet bestempeld zijn als monument, een nieuw leven kan ontstaan.
Beide gebouwen zijn twee unieke delen van de stad Mechelen met een rijke voorgeschiedenis. De voormalige bibliotheek kent een geschiedenis waarin uitbreiding centraal staat. Steeds nieuwe aanbouwen, met telkens nieuwe gezichten. Het Predikheren kent een bewogen levenstraject inclusief jarenlange verwaarlozing om uiteindelijk een nieuw leven te krijgen als bibliotheek.
Maar waar het Predikheren een nieuw leven krijgt, wordt de vroegere bibliotheek letterlijk met de grond gelijk gemaakt…
We hopen een ‘what if’ project in beeld te brengen. Met een grondige analyse en een hypothetisch perspectief willen we tonen dat het afbreken van een gebouw niet altijd de beste optie is. Maar dat er ook voor gebouwen, die niet bestempeld zijn als monument, een nieuw leven kan ontstaan.
Axonometrie van de originele toestand
Axonometrie van de nieuwe toestand
Algemeen passen we een tabula scripta-techniek toe. Het hele gebouw van de voormalige bibliotheek wordt in kaart gebracht om van daar een nieuw project voor te stellen.
De twee belangrijkste concepten in het project zijn de gelaagdheid en de clearing of leegte, die zijn terug te vinden in het originele gebouw.
Gelaagdheid verwijst naar de collage aan tijdsferen die het gebouw kent, duidelijk te herkennen in haar gevelbeelden. De oude bib bestaat namelijk uit vier verschillende gebouwen. Het nieuwe ontwerp wordt gezien worden als een nieuwe laag die aan de reeds bestaande gelaagdheid wordt toegevoegd. Ze zet zich af ten opzichte van de originele gevels, maar ze creëert op een subtiele manier ook meer harmonie door een ontwerptechniek toe te passen die terugkomt in alle gevels.
Uitgeplooide gevel originele toestand met aanduiding van tijdsferen
Daarnaast gebruiken we de term clearing om de grootste kwaliteit van het originele gebouw, namelijk de dubbelhoge leeszaal, te beschrijven.
Om meer uniformiteit en continuïteit te creëren doorheen het gebouw wordt de clearing, als ontwerptechniek, verdergezet. In het nieuwe ontwerp worden dus meerdere clearings geïntroduceerd, die elk hun eigen karakter hebben. Enkele van de clearings kunnen zelf flexibel worden ingezet voor meerdere functies om de draagkracht van het gebouw te verhogen.
De clearings worden ingezet als de rode draad doorheen het gebouw, het is dan ook de bedoeling dat de bezoeker kan flaneren van clearing naar clearing om zo de hele bibliotheek te verkennen. Ze zorgen ook voor de nodige rust en ademruimte die een bibliotheek nodig heeft.
Clearing 1: Atrium
Clearing 2: Polyvalente tuin by night
Clearing 3: Koepelzaal
Het atrium is de eerste clearing. Deze zorgt naast verlichting ook voor verluchting. Door het atrium in het midden van de westvleugel te plaatsen, ontstaat hier een kern waarrond de circulatie worden georganiseerd.
Door het volume en de aanwezige functies in het originele gebouw te reduceren tot het minimum, ontstaat er een verademing in het dense bouwblok. De tweede clearing of de tuin is ontworpen vanuit de basisprincipes van een palazzo.
De bestaande koepelzaal vormt de derde clearing. Deze staat in verbinding met alle andere gebouwen. Hier blijft de originele bibliotheekfunctie behouden die wordt aangevuld met een polyvalente functie. Dit is mogelijk door de introductie van een nieuwe kastensysteem, gebaseerd op het ontwerp van KGDVS voor de bibliotheek van de UGent. De kasten kunnen worden afgesloten om de boeken te beschermen indien nodig.
Koepelzaal overdag - bibliotheekfunctie
Koepelzaal 's avonds - polyvalentefunctie
Het nieuwe ontwerp is vertrokken van een maximaal behoud van het originele gebouw. Maar liefst 78,2% van de oude bib is behouden. De totale oppervlakte van het gebouw is verminderd, terwijl er toch verschillende nieuwe functies zijn geïntroduceerd en de werking van de bib is uitgebreid.
Met deze masterproef willen we meer onderzoek aanmoedigen voor er wordt overgegaan naar afbraak van een gebouw om zo het bestaande te gaan herwaarderen.
Uitgeplooide gevel nieuwe toestand met aanduiding van tijdsferen
